Stap 4 – de didactische aanpak
Didactische aanpak
Op basis van de gekozen leesdoelen en de bijhorende leesstrategie(ën) kan je nu één of meerdere gepaste werkvormen kiezen.
We integreerden telkens ook het GRRIM.
GRIMM (van Pearson& Gallagher) staat voor Gradual Release of Responsibility Instruction Model. Het is een effectief instructiemodel bij begrijpend lezen waarbij lees- en sturingsstrategieën eerst gemodeld worden en geleidelijk aan de verantwoordelijkheid van de leerlingen worden.
De leraar staat model als goede lezer die complexe leesprocessen hardop denkend voordoet. Hij expliciteert daarbij wat hij doet en waarom. Voor de kinderen wordt dan duidelijk wat het leesdoel is en hoe je door een tekst kunt gaan. De leesstrategieën worden op deze manier aangeleerd en gekoppeld aan de tekst.
In de fase ‘wij doen het samen’ gaan de leerlingen klassikaal samen met de leraar aan de slag. Er wordt nauwgezet opgevolgd of de strategie werkt.
Samenwerken is een derde stap waarbij leerlingen coöperatief aan de slag kunnen gaan. Ze wisselen uit en komen zo uiteindelijk tot de laatste stap, zelfstandig leesgedrag.
Hoed je echter voor de valkuil om eenzijdig met de werkvorm bezig te zijn en onvoldoende tekstgericht te werken. Blijf steeds terugkeren naar de tekst zelf: zoek argumenten in de tekst, werk met zinnen en elementen uit de tekst, focus op wat er te lezen staat.
Integreer in elke werkvorm tekstgerichte vragen.
Druk de tekst af op papier zodat de leerlingen erop kunnen werken. Projecteer de tekst op het bord om het modelen te ondersteunen. Ook bij voorlezen kan, naast het echte (prenten)boek, een digitaal bord ondersteuning bieden.
Overweeg of je de methodiek van Close Reading/Listening wenst te hanteren. Je doorloopt dan drie keer de leeslestabel en legt telkens een andere focus:
- Waarover gaat de tekst?
- Hoe wordt het in de tekst gezegd?
- Wat betekent de tekst?
Werkvormen
Hieronder kan je verschillende uitgewerkte werkvormen downloaden.
Voor het uitwerken van de fiches met werkvormen inspireerden we ons op heel wat bronnen:
- Lapp, D. e.a. (2018). Close reading. Werken aan dieper tekstbegrip in het basisonderwijs. Huizen: Pica.
- Mijs, D., e.a. (2022). Close reading in de praktijk. Lessenseries voor de onderbouw, middenbouw en bovenbouw. Huizen: Pica.
- Gobyn, S., e.a. (2019). Sleutels voor effectief begrijpend lezen. Inspiratie voor een eigentijdse didactiek in het basisonderwijs. VLOR: Vlaamse Onderwijsraad.
